Nerwica

Zaburzenia nerwicowe potocznie znane jako nerwice, to grupa zaburzeń psychicznych która obejmuje różnego rodzaju zespoły dysfunkcji psychicznych, emocjonalnych, narządowych czy też ogólnie związanych z ciałem czyli somatycznych. Obecnie w klasyfikacji zaburzeń psychicznych (ICD 10) zaburzenia nerwicowe zostały połączone z zaburzeniami lękowymi związanymi ze stresem i przebiegającymi pod postacią somatyczną. Jednakże w diagnostyce nadal używa się terminu nerwica czy też zaburzenia nerwicowe. W tej grupie zaburzeń objawy mieszane występują bardzo często, szczególnie dotyczy to współistnienia depresji i lęku. W nerwicach bardzo charakterystyczny jest krytycyzm pacjentów wobec swoich objawów, to znaczy że zdają sobie sprawę z tego, że ich lęk oraz objawy nerwicowe są bardzo często niczym nieuzasadnione, natomiast nie potrafią ich kontrolować co powoduje cierpienie i utrudnienie codziennego funkcjonowania.

Podstawą rozumienia nerwicy czy też zaburzeń nerwicowych jest nieuświadomiony konflikt oraz związany z nim tak zwany lęk sygnałowy. Najczęściej są to konflikty pomiędzy dążeniami jednostki a jej możliwościami, potrzebami a obowiązkami, pragnieniami a normami etycznymi. Pojawiają się wtedy, kiedy wrażliwa i nieodporna na stresy osobowość poddawana jest presji sytuacji (często świadomie akceptowanej), a wymagającej od niej funkcjonowania sprzecznego z nieuświadomionymi tendencjami. Lęk sygnałowy jest sygnałem dla ego, że należy uruchomić obronę i powściągnąć wyrażanie jakiejś potrzeby lub pragnienia które z jakiegoś powodu wydaje się być zakazane. W ten sposób powstają objawy związane z konfliktem neurotycznym czyli objawy nerwicowe. W tym wypadku objaw możemy rozumieć jako rodzaj kompromisu (pomiędzy nieświadomymi popędami a świadomymi dążeniami jednostki lub też popędami a normami) który z jednej strony chroni przed niezaspokojonym pragnieniem a z drugiej zaspokaja je w zamaskowanej formie np. jako uderzenia gorąca albo powracające bóle głowy.

Do najistotniejszych sytuacji wyzwalających objawy i dolegliwości nerwicowe należą:
– wymagania otoczenia,
– obciążenia życiowe,
– trudności w rozwiązywaniu konfliktów wewnętrznych, które przewyższają możliwości przystosowawcze człowieka.

Objawy nerwicowe można podzielić na kilka kategorii:
Somatyczne
– drętwienie kończyn
– brak czucia w pewnych obszarach skóry, zaburzenia słuchu, wzroku, nadmierna wrażliwość na bodźce, przyspieszony oddech, uczucie ciasnoty w klatce piersiowej.
– napięciowy ból głowy, ból żołądka, serca, kręgosłupa, zawroty głowy, drżenie kończyn, kołatanie serca, nagłe uderzenie gorąca
– zaburzenia w funkcjonowaniu różnych organów wewnętrznych
– zaburzenia seksualne (zaburzenia erekcji, przedwczesny wytrysk czy też brak satysfakcji z życia seksualnego)

Poznawcze
– natrętne myśli
– natręctwa ruchowe
– zaburzenia pamięci
– trudności w koncentracji

Emocjonalne
– fobie
– nieokreślony niepokój
– brak motywacji i związana z nim apatia
– nagłe napady lęku
– stan podwyższonego napięcia, ciągłe poirytowanie
– zaburzenia snu.

Leczenie
Podstawową formą leczenia w wypadku tego typu zaburzeń (nieprzebiegających pod postacią organiczną) jest psychoterapia. Dzięki psychoterapii jest możliwe rozwiązanie wielu nieuświadomionych konfliktów intra-psychicznych, będących podłożem wielu zaburzeń z tej grupy.

Często stosowaną formą leczenia wspierającego jest farmakoterapia. Stosuje się ją jako leczenie objawowe, doraźne wspomagające które zawsze zależy od stanu pacjenta. Farmakoterapię najczęściej stosuje się w lęku napadowym lub też kiedy objawy utrudniają podjęcie kontaktu terapeutycznego.