Wypalenie zawodowe

E. Aronson przez wypalenie zawodowe nazywa stan, w którym osoba go doświadczająca czuje brak motywacji, ambicji oraz powołania do pracy którą wykonuje. Ponadto towarzyszy temu brak satysfakcji z danej pracy. Jest to stan przemęczenia, który może posiadać wiele podstaw. Wypalenie może mieć podłoże emocjonalne, fizyczne lub/i psychiczne.

Ten sam autor uszczegóławia powyższe grupy objawowe. Podaje ich następujące rozszerzenia:

Kategoria 1: Wyczerpanie fizyczne
– Brak energii;
– Chroniczne zmęczenie;
– Osłabienie;
– Podatność na wypadki, napięcie i kurcze w obrębie mięśni szyi i ramion;
– Bóle pleców;
– Zmiana zwyczajów żywieniowych;
– Zmiana wagi ciała;
– Zwiększona podatność na przeziębienia i infekcje wirusowe;
– Zaburzenia snu;
– Koszmary senne;
– Zwiększone przyjmowanie leków lub konsumpcja alkoholu w celu zniwelowania wyczerpania fizycznego.

Kategoria 2: Wyczerpanie emocjonalne
– Uczucie przeziębienia;
– Uczucie bezradności;
– Uczucie beznadziejności i braku perspektyw;
– Niepohamowany płacz;
– Dysfunkcje mechanizmów kontroli emocji;
– Uczucie rozczarowania;
– Poczucie pustki emocjonalnej;
– Pobudliwość;
– Uczucie pustki i rozpaczy;
– Uczucie osamotnienia;
– Uczucie zniechęcenia;
– Ogólny brak chęci do działania.

Kategoria 3: Wyczerpanie psychiczne
– Negatywne nastawienie do siebie;
– Negatywne nastawienie do pracy;
– Negatywne nastawienie do życia, przesyt;
– Wykształcenie nastawienia dezawuującego klientów (cynizm, lekceważenie, agresja);
– Utrata szacunku do siebie;
– Poczucie własnej nieudolności;
– Poczucie niższej wartości;
– Zerwanie kontaktów z klientami i kolegami.

Grupą osób najbardziej narażonych na wypalenie zawodowe są ci, którzy w życiu zawodowym lub społecznym cechują się dużym zaangażowaniem w sprawy środowiska i które wykonują czynności bezpośrednio z nim związane. Do takich grup należą przede wszystkim nauczyciele, lekarze i personel pomocniczy czy pracownicy socjalni. Na każdą z tych grup wpływają inne czynniki środowiskowe, jednak ich częstym efektem jest wykształcenie pełnego obrazu klinicznego wypalenia zawodowego.

Leczenie często dotyczy nie tylko sytuacji pracy. Emocjonalne powiązania sięgają również sytuacji rodzinnej, a także nie rzadko wiążą się ze wspomnieniami z przeszłości pacjenta. Bywa również, że coś co z pozoru wygląda jak wypalenie zawodowe jest początkiem zupełnie innej jednostki zaburzeń, trudności emocjonalnych lub chorób psychicznych jak depresja czy choroba afektywna dwubiegunowa.